Andrzej Bednarczyk — Bajki Minotaura
Galeria Starmach / ul. Węgierska 5 / Kraków
wystawa Bajki Minotaura / Andrzej Bednarczyk / 09.11.2023- 09.01.2024
wernisaż 09.11.2023 / godz.18.00
finisaż wystawy 09.01.2024 / godz. 18.00
kurator: Robert Domżalski
Wystawa jest częścią Open Eyes Art Festival 2023, którego organizatorami są Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie, Nowohuckie Centrum Kultury, Agencja Artystyczna GAP oraz Fundacja GAP.
Andrzej Bednarczyk, artysta transmedialny i dydaktyk, ukrywa w postaci Minotaura swoje alter ego. Motyw labiryntu, od lat obecny w twórczości artysty, przybiera w Galerii Starmach formę environmentu, na który składają się 12 pulpitów-narożników i 72 szkatuły-relikwiarze. Samotny pół człowiek, pół byk, chcąc się podzielić przekonaniami i myślami ze snucia się po labiryncie, zaczyna opowiiadać bajki równie zawiłe jak korytarze, w których mieszka.
Bajki Minotaura są "pisane" zdaniami wielokrotnie złożonymi- prace zawierają piętrzące się odniesienia do tekstów kultury, rytuałów codzienności, wspomnień i marzeń. Pozorny w swojej prostocie przedmiot jak filiżanka, drabina czy maszyna do pisania, staje się pretekstem do wilowątkowej opowieści. Jak inaczej mogłaby być snuta bajka kogoś, dla kogo najważniejszą fobią jest zobaczyć korytarz, od którego nie odchodzą kolejne?
Zadaniem jawiącym się jako niewykonalne jest przebrnięcie przez gąszcz cytatów i bezlik informacji. Przebijając się przez tę pajęczynę sensów jesteśmy w stanie dotrzeć do mocno zawoalowanych odniesień do historii rodzinnej, jak i własnej biografii, mocno naznaczonej baptystyczną religijnością. Kiedy już się wydaje, że znaleźliśmy nić Ariadny i z jej pomocą kierujemy się ku wyjściu, okazuje się, że trzymamy rurkę medyczną lub elektrodę, która jak w badaniu elektroencefalograficznym, prowadzi do naszej własnej głowy.
IX
Kilka lat temu Minotaur miał poważny wypadek, który przykuł go do łóżka na wiele miesięcy. Do teraz nie ma on do końca zrośniętych żeber. Głównymi bohaterkami bajki o utracie mobilności są zabandażowane kule z orlimi piórami, które krzyżują się nad protezą z wbudowanym mechanizmem zegara. Wszystko przemija. Sprawność możemy stracić w jednym momencie. Dwie piły wrzynające się w dzieło powodują, że współodczuwamy ból. Minotaur jednak nie szuka współczucia. Przesłaniem bajki jest danie świadectwa woli życia i ciagłego samorozwoju. Najznamienitszym wyrazem tej siły są obecne w każdej bajce rysunki wykonane na tablecie. Artysta w czasie rekonwalescencji nauczył się tej techniki artystycznej i nabrał w niej wprawy.
Instalacja porusza precyzją swojego wykonania- można odnieść wrażenie, że wyszła ona spod ręki dziewiętnastowiecznego rzemieślnika. W połączeniu z przemyślaną aranżacją. Bajki Minotaura zapewniają unikalne doświadczenie artystyczne.
Minotaur pozostaje ukryty w labiryncie. Jedynym sposobem na dotarcie do niego jest uważane wysłuchanie jego dwunastu bajek.
Najlepszym słownikiem języka wizualnego Andrzeja Bednarczyka pozostaje tekst Doroty Folgi-Januszewskiej opublikowany w książce "Andrzej Bednarczyk. Mistrzowie polskiego malarstwa współczesnego." wydanej przez ABC Gallery w Poznaniu w 2005r. Symbole w twórczości artysty i pojawiają się w nowych kontekstach. Każda bajka przytłacza mnogością treści. Niniejszy esej jest próbą wybrania zaledwie jednej z dróg w labiryncie Minotaura- Bednarczyka.
Robert Domżalski
fragmenty tekstu kuratorskiego w katalogu "Andrzej Bednarczyk. Bajki Minotaura”, wyd. Starmach Gallery, ISBN: 978-83-942324-6-7, Kraków 2024
foto: Love IDAA